Schadelijke stoffen en pesticideresten in voeding

Wat is goed voor je kind als het gaat om voeding? Wil je na zes maanden de borstvoeding aanvullen met voeding uit potjes of een zelfgemaakt hapje?

Borstvoeding

Uit nieuw onderzoek van de RIVM blijkt dat moedermelk de afgelopen jaren flink schoner is geworden. Uit eerder onderzoek bleek al dat de nadelige effecten van stikstofdioxide en fijnstof verdwenen bij baby’s die moedermelk krijgen. Daarnaast tonen meerdere wetenschappelijke onderzoeken aan dat  denegatieve effecten van verschillende schadelijke stoffen worden gecompenseerd door (langdurig, oftewel 6 maanden en langer) het geven van borstvoeding.

Potjesvoeding

Baby’s vormen een kwetsbare groep door hun dunne huid, lage gewicht en snelle stofwisseling. Daarom bestaat er binnen de Europese Unie een richtlijn 2006/125/EC, die de kwaliteit van verpakte (potjes-)voeding voor zuigelingen en peuters (tot 3 jaar) in de EU regelt. Potjes mogen niet meer dan 0,01 mg actieve stof (pesticide) /kg voedsel bevatten. Controles hebben aangetoond dat deze normen weinig worden overschreden. Babyvoeding uit potjes tegenwoordig bijna standaard gemaakt van biologisch groente en fruit.

Pesticideresten in groente en fruit

Residuen zijn restanten van bestrijdingsmiddelen en zitten helaas ook in onze voeding. Vers is lekkerder, goedkoper en duurzamer, maar juist bij vers fruit en groente blijft het oppassen. Het gebruiken van niet-biologisch verbouwde verse producten voor babyvoeding is niet zo een goed idee. In de reguliere land- en tuinbouw is het gebruik van pesticiden helaas nog steeds een normaliteit.

De nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) controleert in Nederland steekproefsgewijs of wordt voldaan aan de Europese eisen. Zo worden jaarlijks duizenden monsters van plantaardige en dierlijke levensmiddelen op pesticideresiduen getest. Doordat officiële rapporten meestal alleen het aantal overschrijding van de maximale toelaatbare residuen (MRL) vermelden, klinken percentages van 2 tot 8% tamelijk geruststellend. Maar wat zegt een MRL over de hoeveelheid pesticide in een product?

Maximaal toelaatbare residuen (MRL)

Gezien de wettelijke regeling voor pesticidenresiduen, moeten we concluderen dat het merendeel van de MRL’s niet aan de norm voor zuigelingenvoeding voldoet. Berichten die aangeven dat slechts 2% van de monsters de MRL overschrijden, geven geen garantie op een pesticidenvrij voedselpakket. Hier volgt een kleine willekeurige selectie van een paar actieve stoffen met de wettelijk maximaal toelaatbare residunormen.

•    Chlorpyrifos: mandarijnen 2 mg/kg; kernvruchten 0,5mg/kg
•    Cypermethrin: citrus 2 mg/kg; kernvruchten 1mg/kg
•    Dicofol: citrus 2mg/kg; kernvruchten 0,2mg/kg
•    Parathion: alle vruchten 0,02 mg/kg
•    Phosmet: citrus en kernvruchten 0,2; kersen 1mg/kg

Voor meer informatie bekijk de website van Pan-Europe. (Pesticide Action Network Europe)

Opvallend zijn de verschillende MRL’s voor één en dezelfde actieve stof. In deze gevallen is rekening gehouden met de te verwachten hoeveelheid residu in de gangbare productiemethode. Hoewel we hier niet ingaan op de toxische eigenschappen van de genoemde pesticiden, kan samenvattend wel worden gezegd dat reguliere pesticiden toxische stoffen zijn, met als doel levende organismen te doden of te verzwakken. Vele van deze stoffen worden slechts langzaam afgebroken en door het organisme opgenomen en kunnen dus niet verwijderd worden met wassen.

Wij strijden voor eerlijke en inzichtelijke informatie als het gaat om giftige stoffen, die niet in onze voeding thuishoren. Dat is ook de reden dat wij een aantal jaren geleden samen met PAN Europe een voorlichtingsfolder hebben gemaakt.  In deze folder geven wij tips hoe je blootstelling aan hormoonverstorende pesticiden kunt beperken. Ons uiteindelijke doel is om ervoor te zorgen dat deze stoffen in voeding verboden worden, omdat ze voor mens, dier en milieu schadelijk (kunnen) zijn.