Milieu- en burgergroepen bundelen krachten tegen gebruik bestrijdingsmiddelen

‘Samen in actie tegen bestrijdingsmiddelen’ was het doel van de bijeenkomst die vrijdag 24 januari plaatsvond in Utrecht. Nederlandse burgerinitiatieven, NGO’s en bezorgde burgers hebben deze middag hun zorgwekkende onderzoeken gedeeld en zijn in gesprek gegaan over hoe het gebruik van pesticiden gereduceerd kan worden.

Meten is Weten, Leefmilieu, Partij voor de Dieren, PAN Europe, Milieudefensie, Bolleboos, Trouw, Natuurmilieu, Progressief Westerveld en de Bijenstichting waren aanwezig om de Nederlandse beweging tegen bestrijdingsmiddelen sterker te krijgen.

De aftrap werd gedaan door Caspar Janssen. Hij is bekend als journalist, auteur en zijn enthousiasme voor milieubewust tuinieren. Chantal Van den Bossche, WECF, was middagvoorzitter.

Caspar Janssen stelt heel duidelijk dat vogels een goed meetinstrument zijn. Als zij aanwezig zijn op onze velden, kan het spel van de natuur prima gespeeld worden. Helaas is dat op plekken waar bollenteelt plaatsvindt wel anders. Deze teelt gebruikt namelijk de grootste hoeveelheid aan bestrijdingsmiddelen.

Hierdoor hebben we volgens Caspar in Nederland een tijdbom gerealiseerd, des te meer omdat we nog niet weten wat de interacties tussen de bestrijdingsmiddelen kunnen veroorzaken. Conclusie? Verbeter de wereld en begin bij jezelf. Caspar heeft dit gedaan met zijn “balkon project’. Op zijn balkon is hij begonnen met tuinieren en heeft bewuste keuzes gemaakt als het gaat om welke potgrond, planten en zaden hij gebruikt. Het snelle resultaat was verbijsterend.

Volgens Stichting Bolleboos, opgericht door bezorgde bewoners uit de Gemeente Westerveld, heeft het bepalen van gifvrije zones weinig resultaat, omdat op de naastgelegen velden nog steeds wordt gespoten. Ook wordt er getwijfeld of er voldoende handhaving is in de gifvrije zones.

Meten=Weten, een burgerinitiatief van bezorgde bewoners in Westerveld, wil zich meer gaan richten op de gezondheidsrisico’s die ontstaan door het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Er is namelijk gebleken dat er meer gif in onze gewassen zitten, dan in onze bodem en dus rechtstreeks in ons lichaam terecht komt. Als voorbeeld werd de Nederlandse appel genoemd. In onze appel zitten meer giftige stoffen dan in appels uit het buitenland. Meten=Weten stelt dat er op dit niveau regelgeving ontbreekt.

WECF’s Margriet Mantingh, specialist water- en voedselveiligheid, gaf aan dat de residuen van bestrijdingsmiddelen in de Europese bodem een verborgen realiteit zijn, die zich nu begint te ontvouwen. Uit onderzoek is gebleken dat door verdamping en verstuiving van glyfosaat de residuen van deze giftige stof zich al jaren ophopen in de lucht en in de bomen. Margriet stelt ook dat het probleem zit in de grote hoeveelheid pesticiden, die wordt gebruikt. Dit komt o.a. doordat de industrie nog steeds deze producten als ‘veilig ’ verkoopt.

Margriet vertelde dat er metingen zijn gedaan naar neonicotinoïden (ontwikkeld door Shell en Bayer)en wat blijkt? Deze chemische stoffen zijn teruggevonden in Europa, Azië, Zuid-Amerika en Noord-Amerika. Wanneer deze stoffen in bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, verspreiden ze zich via sapstromen door de gehele plant. De neonicotinoïden komen echter ook in pollen en nectar terecht, waardoor bijen eraan kunnen worden blootgesteld als de plant in bloei staat.

Een aantal oplossingen die zijn genoemd om het gebruik van pesticiden te reduceren:

  • Het probleem moet aangepakt worden door een breder draagvlak
  • De huidige productie en de daaraan gekoppelde consumptie moet drastisch omlaag
  • Gebruik de akkerranden om een weerbaarder systeem te creëren
  • Accepteer de 20% oogstverlies en zie het niet als ‘verlies’
  • Verspreid kennis over het gebruik van bestrijdingsmiddelen en betrek hierbij de wetenschap
  • Dood geen insecten meer, want ze hebben allemaal een functie. Als je één schakel in de keten bestrijdt, moeten er vervolgens weer andere insecten bestreden worden

René Houkema , adviseur voor duurzaam voedsel, kwam als laatste aan het woord. René maakt spraakmakende campagnes voor een beter dierenwelzijn en een schoner milieu.

Als afsluiting van de middag zijn alle aanwezigen in kleinere groepjes uiteen gegaan om hun kennis te delen over hoe het gebruik van bestrijdingsmiddelen gereduceerd kan worden en over hoe PAN Nederland er uit zou moeten gaan zien.

Dagblad Trouw besteedde op zaterdag 25 januari een artikel aan de bijeenkomst:  Nieuwe coalitie bundelt krachten tegen gebruik van landbouwgif