In een vandaag gepubliceerd artikel op Nu.nl wordt gesteld dat ‘de afname van het aantal insecten minder zorgwekkend blijkt dan eerder is gedacht’. De bron, een onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Science, klinkt al een stuk minder hoopvol. “Insects: Largest study to date confirms declines on land, but finds recoveries in freshwater”. Oftewel,  op land zijn minder insecten te vinden, op het water neemt het een pietsje toe.

Wat blijkt: het gaat om een wereldwijd meta-onderzoek. Ook gebieden waar vrijwel geen mensen komen en waar de natuur gewoon zijn gang kan gaan zijn in het onderzoek meegenomen. Maar als je kijkt naar de door Science bijgeleverde wereldkaart zie je dat West-Europa en met name Nederland donkerpaars uitslaat. De afname is duidelijk merkbaar. De vaak gehoorde en gemeten 75% afname lijkt hier in deze contreien aardig te kloppen. Maar ook wereldwijd is het allemaal niet zo hoopvol. Want een afname wereldwijd van 24 % is nog altijd heel veel. Veels te veel!

Ook eerder onderzoek van WECF en Buijs Agro Services uit 2019 laat zien dat de afname van het insectenbestand in Nederland dramatisch is. Hoge concentraties van bestrijdingsmiddelen in mest en bodem op veeteeltbedrijven zijn mogelijk een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van veel weidevogelsoorten en insecten. Dit blijkt uit onderzoeksgegevens in het rapport “Een onderzoek naar mogelijke relaties tussen de afname van weidevogels en de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen op veehouderijbedrijven in Gelderland.”

Op 24 veehouderijbedrijven en één boomkwekerij in weidevogelgebieden in Gelderland (15 gangbare en 9 biologische) werden in krachtvoer, mest en bodem een groot aantal bestrijdingsmiddelen en anti-parasitaire geneesmiddelen gemeten. In de genomen monsters werden 134 verschillende insecticiden, fungiciden, herbiciden en biociden gevonden in concentraties waarbij aanzienlijke effecten op de insectenfauna kunnen worden verwacht. De bestrijdingsmiddelen komen de bedrijven binnen via aangekocht krachtvoer, via stro en via stoffen die voor de bestrijding van plaaginsecten in stallen en mestkelders worden gebruikt. Met de mest worden deze giftige stoffen over het land uitgereden.

Correlatie tussen achteruitgang van insecten en pesticiden

In het onderzoek werd aangetoond dat er een significante samenhang is tussen de inname van insecticiden via het veevoer en het aantal insecten in de mest in het grasland. Insecten zijn meestal veel gevoeliger voor insecticiden, dan zoogdieren zoals de mens. De hoeveelheid insecten in het grasland heeft namelijk een doorslaggevend effect op de overleving van kuikens van grutto, kievit en tureluur. Tellingen van weidevogels tussen 1998 tot 2018 hebben laten zien dat op alle onderzochte bedrijven het aantal weidevogels dramatisch is afgenomen. Het gemiddelde aantal getelde broedvogels per gemiddeld bedrijf is afgenomen van 69 in de periode 1998-2007 naar 22 in de periode 2008-2018.

Er worden jaarlijks door de overheid vele miljoenen geïnvesteerd in de bescherming van weidevogels. Dit is, wat ons betreft, gewoon weggegooid geld, zolang hoge concentraties van extreem giftige bestrijdingsmiddelen in bodem en gras de overleving van weidevogelkuikens ernstig beperken.

Veel onderzoeken  hebben inmiddels aangetoond, dat wat je ook meet; lucht, water,bodem vegetatie, boomschors, bladeren, vogels of mest, er resten van bestrijdingsmiddelen aangetroffen worden.

Margriet Mantingh, WECF stelt daarom: ” Het is de hoogste tijd dat al die middelen die zich ongecontroleerd kunnen verspreiden, van de markt genomen worden, en dat de effecten van deze middelen op de natuur ontrafeld worden. Wij zien ook in dit onderzoek van Science een hoge urgentie om een goed landelijk onderzoek uit te voeren. Tot dat moment dient het voorzorgsprincipe te worden gehanteerd.”