Het ‘plastic tijdperk’ is aangebroken

Veel mensen worden blootgesteld aan schade van plastic zonder hun medeweten of toestemming. De consument weet dat een product van plastic is gemaakt, maar niet welke chemicaliën bij de productie zijn gebruikt en of ze gevaarlijk zijn of niet. Chemicaliën in plastic en verpakkingen worden namelijk niet genoemd op de ingrediëntenlijst.

“Er zijn ook potentiële gezondheidsproblemen aan het begin van het leven van plastic, omdat de winning van fossiele brandstoffen en de productie van plastic, giftige chemicaliën en luchtvervuiling kunnen veroorzaken,” stelt Dr. Watson, hoofd van CHEM Trust (een goed doel dat mensen en dieren in het wild tegen schadelijke chemicaliën beschermt).

In de afgelopen 60 jaar is er 8,3 miljard ton plastic gemaakt. Meer dan 70% hiervan bevindt zich nu in afvalstromen – meestal op stortplaatsen of in de oceaan. Het beïnvloedt de populaties van dieren in het wild, het infiltreert in het voedsel dat we eten en het water dat we drinken.

Hoewel er veel te doen is geweest rond de noodzaak om meer te recyclen en minder draagtassen te gebruiken, is er nog te weinig aandacht besteed aan de mogelijke impact van alledaags plastic op de menselijke gezondheid.

Volgens de natuurorganisatie WWF zou de focus juist nu op de inname van plastic moeten liggen. WWF stelt dat we elk jaar 11.000 kleine stukjes plastic eten over de hele wereld. Dit komt overeen met het elke week innemen van gemiddeld vijf gram plastic, het gewicht van een creditcard.

Voor Dr. Anna Watson is het niet het plastic zelf dat haar zorgen baart, maar het feit dat deze kunststof gevaarlijke chemicaliën bevat. Zij maakt zich met name zorgen over de aanwezigheid van twee chemische groepen in kunststoffen:

  1. Bisfenolen (BPA), die worden gebruikt in flessen water, voedselverpakkingen en andere artikelen
  2. Ftalaten, die worden gebruikt om kunststoffen zacht te maken (denk aan: PVC).

Sommige eerdere studies hebben gesuggereerd dat deze chemicaliën het hormoonstelsel verstoort, dat verantwoordelijk is voor de productie van hormonen, allerlei lichamelijke processen reguleert, waaronder groei en ontwikkeling, seksuele functie, slaap, humeur en onze stofwisseling. “Een kleine hoeveelheid hormoon kan een grote impact hebben op het lichaam,” suggereert Dr. Watson.

Deze chemische stoffen zijn tevens in verband gebracht met hormoongerelateerde kankers, onvruchtbaarheid en hartaandoeningen. Studies bij dieren hebben aangetoond dat ze zelfs kunnen leiden tot ontwikkelingsproblemen bij jongeren.

Bij het beoordelen van een mogelijke impact van plastic op de gezondheid zijn er twee belangrijke aandachtspunten: ten eerste het effect van kleine plastic deeltjes (micro- en nano-plastic), die via verschillende wegen het menselijk lichaam kunnen binnendringen en ten tweede, de impact van chemicaliën die worden gebruikt bij het maken van plastic producten, volgens Dr. Watson.

Door onderzoekers zijn de bekende microvezels ook gevonden in voedsel- en drankproducten zoals mosselen, keukenzout en bier. Ze komen ook vrij wanneer kleding wordt gewassen, gemaakt van nylon, polyester of acryl; de microvezels stromen via deze weg in rivieren en oceanen.

De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) evalueren momenteel toxicologische gegevens over BPA, waarvan de resultaten in 2020 beschikbaar moeten zijn. Tot die tijd is het belangrijk dat we ons plastic verbruik gaan verminderen totdat er meer helderheid is over de fabricage- en gebruik risico’s van plastic.

WECF heeft vorig jaar een webinar georganiseerd samen met de Plasticsoupfoundation en Stichting Wemos.

WECF heeft zich ook aangesloten bij de Plastic Health Coalition