Veel chemicaliën in kunststoffen verstoren ons hormoonsysteem en hebben grote gevolgen voor onze gezondheid. Eén van deze stoffen is Pfas, die bekend staat als een  ‘eeuwigdurende stof’, een chemische stof die op geen enkele manier afbreekbaar is.

Pfas is een verzamelnaam voor meer dan 6000 chemische stoffen die van nature niet in het milieu voorkomt en op de lijst als zeer zorgwekkende stoffen staat. Pfas verspreidt zich steeds meer in het milieu, hecht zich aan eiwit en komt steeds hoger in de voedselketen terecht waardoor het zich uiteindelijk ophoopt in ons lichaam. Helaas gaat de discussie over Pfas in de politiek vrijwel uitsluitend over de normen en afspraken voor bagger en grond, terwijl al lang bekend is dat deze chemicaliën zeer schadelijk zijn voor onze gezondheid. Maar zorgwekkende recente onderzoeksresultaten over de gezondheidseffecten van deze stoffen worden nog steeds door de politiek genegeerd. Zelfs toen de Europese Voedselautoriteit (EFSA) in 2018 nieuwe en wel negentig keer strengere normen voorstelde voor de Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI).

Pfas en onze gezondheid

Kunststoffen, pesticiden en duizenden chemicaliën die worden gebruikt in speelgoed, voedselverpakkingen, kleding en andere dagelijkse producten vormen een gevaar voor onze gezondheid en voor de planeet. Als mensen ‘eten’ we zelfs al plastic, bleek uit eerder onderzoek in 2019.  Het milieuprogramma van de VN, UNEP, stelt dat jaarlijks wereldwijd 7 miljoen mensen sterven aan vervuiling van ons leefmilieu. Een van die vervuilers is Pfas.  Heel veel consumentenproducten bevatten die zorgwekkende stof Pfas bevatten. Het kan in ons bloed komen door opname uit drinkwater, door voedsel en door contact met materialen die deze stof bevatten.

Nederland en Pfas

De Nederlandse website Waarzitwatin.nl suggereert dat de Nederlandse en Europese wetgeving de consument optimaal beschermt, maar helaas is dit niet het geval.  De Nederlandse consument moet zich wel degelijk zorgen maken over gevaarlijke stoffen in bijvoorbeeld cosmetica, verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen, speelgoed, tapijten en in regenkleding. Het European Environmental Bureau (EEB) concludeerde uit eigen onderzoek dat bestaande Nederlandse wetgeving niet wordt gehandhaafd. Maar liefst 68 Nederlandse bedrijven hebben geen volledige veiligheidsdossiers voor hun chemische stoffen ingediend, dus kan de consument er niet van op aan dat hun producten veilig zijn.  Een lichtpuntje diende zich aan in december 2019. Toen stelde staatssecretaris Stientje van Veldhoven van IenW dat Nederland de kartrekker moest worden van een Europees Pfasverbod in niet-essentiële toepassingen: “Ik vind dat we de kraan voor PFAS moeten dichtdraaien. Het teflon laagje is misschien handig in een pan, tegelijkertijd breken deze stoffen nooit meer af in ons milieu en kunnen ze schadelijk zijn voor onze gezondheid.”

Right To Know!

Helaas kun je als consument, in afwachting van dit verbod nog niet veel doen. Er bestaat namelijk geen verplichte etikettering.  Het is niet duidelijk in welk product wel en in welk product geen Pfas zit. Ook is er geen onafhankelijk consumentendesk waar consumenten met vragen over chemische stoffen naar toe kunnen gaan. Toch kun je als consument wel zelf actie ondernemen.  Je hebt namelijk recht op informatie. Met de  “45 dagen brief voor consumenten” kun je fabrikanten verplichten om helderheid te geven of het product of de verpakking zorgwekkende stoffen bevat. De fabrikant is vervolgens verplicht om binnen 45 dagen de toereikende informatie te verschaffen volgens artikel 33, lid 2, van de REACH wetgeving (staat ook vermeld in de voorbeeld brief).

45 dagen brief voor consumenten