Op vrijdag 17 juni, terwijl Frankrijk zuchtte onder een hittegolf, organiseerde ANSES, het Franse agentschap voor voedsel, milieu en gezondheid, voor het eerst in meer dan twee jaar weer een bijeenkomst van het comité Nanomaterialen & gezondheid.

WECF maakt deel uit van het Horizon 2020-onderzoeksconsortium Nanorigo. Het EU-project NANORIGO (NANOtechnology RIsk GOvernance) is gericht op de ontwikkeling en implementatie van een transparant, transdisciplinair en wetenschappelijk onderbouwd Risk Governance Framework (RGF) voor nanotechnologie. Onze specifieke rol als WECF is om een kritische partner in het consortium te zijn, waarbij het voorzorgsbeginsel voorop staat om de gezondheid van zowel werknemers op de werkplek als consumenten te beschermen, en waarbij altijd rekening wordt gehouden met genderspecifieke behoeften en gegevens.

WECF Frankrijk was uitgenodigd om de resultaten van het NANORIGO-programma te presenteren tijdens de bijeenkomst bij ANSES, met een inleiding door Amelie Owen, beleidsmedewerker chemische stoffen van WECF Frankrijk.

Daarna volgden presentaties door leden van het consortium, waarin de in het kader van het project ontwikkelde resultaten en instrumenten werden gepresenteerd en het belang van een kader voor risicobeheer voor nanotechnologie werd uitgelegd.

• Dr. Bernd Giese van het Institute fuer Sicherheits- und Risikowissenschaften (ISR) van de Universitaet fuer Bodenkultur (BOKU), in Wien, Oostenrijk, legde de nadruk op benaderingen voor multicriteria-besluitvormingsanalyse (MCDA), zoals geluid, toxiciteit, verontreiniging, maar ook consumptie.
• Blanca Pozuelo Rollón, van het Instituto Tecnologico del Embalaje, Transporte y Logistica (ITENE) in Spanje gaf een presentatie over het NanoRigo Platform tool, NanoRigo web-based NGRF prototypes.
• Michael Steinfeldt, Senior Scientist Universiteit van Bremen, Duitsland, presenteerde het PERST-hulpmiddelen.

De instrumenten die in het kader van het programma worden ontwikkeld, helpen ons te begrijpen hoe laboratoriumresultaten zich vertalen naar de praktijk, hoe we risico’s beter kunnen inschatten en hoe we producten veiliger kunnen maken.  Inzicht in de manier waarop materialen (bijvoorbeeld uit producten) vrijkomen en in levende wezens terechtkomen, en wat daarmee gebeurt, en of dit verandert gedurende de levenscyclus van een product, zijn ze anders wanneer het wordt gemaakt, of wanneer het wordt gebruikt of uiteindelijk wordt gerecycleerd of verwijderd, zijn belangrijke vragen.

Voor risicobeoordeling helpt dit programma bij:

• de ontwikkeling van instrumenten die het mogelijk maken verschillende laboratoriumresultaten te beoordelen en met elkaar en met de verwachte effecten in het echte leven te vergelijken
• Screening in een vroeg stadium van de ontwikkeling van een product, op de effecten op mens en milieu en rekening houdend met de levenscyclus van het product
• integratie van de beoordeling van gezondheids- en milieurisico’s met economische, sociale en ethische aspecten
• Veiliger producten op de markt brengen
• Een efficiëntere ontwikkeling mogelijk maken
• verkorting van de tijd die nodig is om producten op de markt te brengen

Uiteindelijk zal dit werk veel groepen helpen, zoals:

• Wetenschappers – al in het vroegste stadium van hun onderzoek inzicht in de risico’s
• Uitvinders – zijn de materialen die zij gebruiken veilig, zijn er alternatieven?
• Bedrijven – wat moet er allemaal gebeuren om een product op de markt te brengen?
• Milieugroepen – toegang tot aanvaarde instrumenten om hun analyse te maken
• Regelgevers – moeten sommige voorschriften worden aangescherpt? Kunnen andere worden versoepeld?
• Overheid – zijn er leemten in onze kennis en zo ja, hoe kunnen die worden opgevuld?

Nanotechnologie (NT) is tegelijkertijd een opkomend gebied en een gebied dat convergeert met andere gebieden. Van kleinere en snellere computers, nauwkeuriger medische diagnoseapparatuur en implantaten om infecties te weerstaan tot vlek-, water- en vuurbestendige stoffen en celspecifieke medicijnafgifte: nanotechnologie verandert het dagelijks leven van de mens ten goede. Door hun kleine omvang en grote specifieke oppervlak hebben nanodeeltjes unieke eigenschappen waardoor zij zich van andere stoffen onderscheiden. Er bestaat echter bezorgdheid dat deze eigenschappen, in combinatie met het toenemende gebruik, mogelijk kunnen leiden tot beroeps-, eindgebruikers- of milieurisico’s. Het identificeren en verspreiden van de risico’s die voortvloeien uit blootstelling aan gevaarlijke NP’s is dan ook van cruciaal belang. Het uiteindelijke doel van NANORIGO is dan ook te komen tot een Risk Governance Framework voor de veiligheid van nanomaterialen, voor risicobeoordeling, gevaar en blootstelling, menselijke gezondheid en milieu, en risicobeperking met inbegrip van regelgevingsaspecten van “safe-by-design”.

Momenteel bevatten veel producten op de markt nanomaterialen waarvoor geen goede risicobeoordeling kan worden gemaakt. In tegenstelling tot het REACH-beginsel van de Europese verordening inzake chemische stoffen “geen gegevens geen markt”, wordt de aanwezigheid van nanomaterialen in de inhoud meestal ook niet gerapporteerd. Gezien deze situatie is het de eis van veel belanghebbenden (zowel industriële bedrijven als consumenten en hun organisaties) om te worden geïnformeerd over de mogelijke gevaren van nanomaterialen.