Voor onmiddelijke publicatie
München, 14 mei 2019  

WECF Internationaal organiseerde samen met verschillende partnerorganisaties en met steun van de congressecretariaten van Basel, Rotterdam en Stockholm (BRS) een evenement over de manier waarop genderstrategieën bijdragen aan een beter beheer van gevaarlijke chemicaliën en afval. Het evenement vond plaats in Genève op 9 mei 2019. Tijdens het evenement werden landen, die partij zijn bij de 3 mondiale chemische congressen, samengeroepen om afspraken te maken om chemicaliën en afval beter te beheren. Verschillende instrumenten en benaderingen om gendermainstreaming realiteit te maken, evenals goede werkwijzen werden met de deelnemers gedeeld.

Baby’s worden al vervuild geboren door giftige chemicaliën

Sofia Tapper van het Zweedse ministerie van Milieu en Energie herinnerde iedereen eraan dat het bereiken van gendergelijkheid een evoluerend proces is en wees erop dat baby’s vandaag de dag vervuild worden geboren door de honderden risicovolle chemische verontreinigingen. Een zorg die gedeeld wordt door de internationale gezondheidsgemeenschap, die regeringen heeft opgeroepen te handelen (1).

Case studies: gender- en chemicaliënstrategieën op lokaal niveau

Het Genderactieplan (2) van de BRS-Verdragen omvat activiteiten in pilot-landen/testlanden om de genderdimensies van chemische en afvalvervuiling beter te begrijpen. Als sleutel tot succes schat Sascha Gabizon (WECF Internationaal) dat goede praktijken moeten worden geïdentificeerd om vervolgens te worden gedupliceerd en vermenigvuldigd. Indira Zhakipova, een expert op het gebied van chemicaliën en afval bij de ecologische beweging EKOIS / BIOM, heeft haar ervaring met de genderdimensies van chemisch afval in Kirgizië gedeeld. Het land heeft 42 stortplaatsen van verouderde pesticiden die door de grote vervuilding schapen hebben gedood en het grondwater hebben vervuild. Gezondheidsstudies tonen aan dat vrouwen die in de buurt van deze pesticidedumps wonen, of nog steeds in de katoenteelt werken met deze pesticiden, veel hogere niveaus van reproductieve ziekten en kanker hebben.

Bergen plastic afval verbranden

In de buurt van de hoofdstad Bishkek brandt de ‘afvalberg’ dag en nacht en verspreidt giftige dampen in de lucht, het water en het voedsel van de bewoners. Nu China zijn markten heeft gesloten voor plastic afval, tonen de statistieken een grote sprong in de toenemende import van plastic afval in Kyzrgyzstan. Hoeveel van dat plastic afval wordt daar verbrand op afvalstortplaatsen? Het is daarom van historisch belang dat de partijen in het Verdrag van Bazel ermee hebben ingestemd om de handel in plasticafval niet meer toe te staan, waarvan het merendeel afkomstig is uit het Westen (4). Toch zal het nog lang duren voordat de bestaande afvalbergen veilig worden geëlimineerd. Na een schatting zijn 60% van de afvalverwerkers in Bishkek vrouwen en worden door hun werk dagelijks blootgesteld aan dioxine en andere giftige emissies. Interviews tonen aan dat autoriteiten vaak mannelijke werknemers benaderen tijdens trainingsoefeningen, terwijl vrouwen in veel grotere mate betrokken zijn bij het beheer van pesticiden en afval. Vrouwen zijn vaker “onzichtbaar” en informele actoren(één van de spelers in deze specifieke werksituatie) . Het hebben van gendergegevens helpt bij effectief beleid en acties. Tot dusverre houden de nationale beleidsmaatregelen inzake chemicaliën en afval geen rekening met de genderdimensies. Indira en haar collega’s zijn klaar om dat te veranderen.

Instrumenten voor een effectieve implementatie van gendermainstreaming

Sinds de goedkeuring van een genderactieplan is gendermainstreaming een transversale benadering geworden bij de implementatie van de chemische verdragen. Het handboek voor het BRS Genderactieplan (2), gelanceerd tijdens het nevenevenement, maakt de weg vrij voor het innemen van een genderbenadering door de partijen. Een ander hulpmiddel, een E-learning cursus over gender, chemicaliën en afval (3), ontwikkeld door UNITAR, helpt bijvoorbeeld om te begrijpen hoe vrouwen anders worden beïnvloed door chemicaliën, om vervolgens passende maatregelen te kunnen nemen.

Er is geen twijfel over het feit dat het dichten van de genderkloof in activiteiten omtrent chemicaliën en afvalbeheer ten goede zou komen aan de activiteiten van de partijen in de BRS-conventies. Ook wordt de Agenda 2030 ondersteunt in het bereiken van de verschillende SDG’s zoals gendergelijkheid (SDG5), een goede gezondheid en welzijn (SDG3) en verantwoordelijke productie en consumptie (SDG12), die essentieel zijn voor een schone planeet en een gezonde samenleving.

Bronnen

1. In 2015 bracht de International Federation of Gynecologists and Obstetrics / Internationale Federatie van Gynaecologen en Verloskunde (FIGO) een “Opinie over reproductieve gezondheidseffecten van blootstelling aan toxische milieuschadicaliën” uit, die een lijst met 4 aanbevelingen bevat,
   https://www.figo.org/sites/default /files/uploads/News/Final%20PDF_8462.pdf
2. De gids is ontwikkeld door het secretariaat van de conventies en het GRID-Arendal-netwerk, met de steun van Zweden. Voor meer informatie:
   http://www.brsmeas.org/Gender/BRSGenderActionPlan/PocketGuide/tabid/7999/language/fr-CH/Default.aspx
3. De cursus, onderdeel van een globale koers voor gender en milieu voorgesteld door het leerverband van de klimaatverandering van de VN, is online beschikbaar:
   https://unccelearn.org/course/view.php?id=39&page=overview
4. UNEP-persbericht Overheden zijn het eens over belangrijke beslissingen om mensen en planeet te beschermen 11 mei 2019
   https://www.unenvironment.org/news-and-stories/press-release/governments-agree-landmark-decisions-protect-people-and-planet

Contacten
Sascha Gabizon, uitvoerend directeur, WECF International, sascha.gabizon@wecf.org
Elisabeth Ruffinengo, belangenbehartiger en beleidsmedewerker, WECF Frankrijk, elisabeth.ruffinengo@wecf.eu