Het coalitieakkoord langs de ecofeministische meetlat
Eindelijk is het zover: het coalitieakkoord is gepresenteerd. Vandaag legden we het akkoord langs de ecofeministische meetlat. Helaas moeten we concluderen dat, ondanks een paar mooie plannen, er onvoldoende wordt ingezet om de wereld echt schoner en eerlijker te maken.
Wij werken internationaal én vanuit feministisch perspectief aan duurzame ontwikkeling, klimaatrechtvaardigheid en een gifvrije samenleving en beoordeelden het akkoord daarom op deze drie thema’s:
- FEMINISTISCHE ACTIE VOOR DUURZAME ONTWIKKELING
We zijn teleurgesteld over het ontbreken van een stevige inzet op gendergelijkheid in internationale samenwerking. We hopen dat dit niet betekent dat de deur naar een feministisch buitenlandbeleid is gesloten, want juist nu we zien dat de klimaat en coronacrisis samenkomen en bestaande ongelijkheden worden vergroot is deze inzet heel hard nodig. Daarbij valt de kleine verhoging voor het ontwikkelingsbudget in het niet bij de enorme investering in defensie en komt de internationale norm van 0,7% van het BNP voor ontwikkelingssamenwerking niet binnen bereik.
In het coalitieakkoord wordt ingezet op een actief handelsbeleid, waarbij handels- en investeringsverdragen zoals CETA een belangrijk instrument zijn. In de praktijk zien we dat internationale handel, ondanks goede voornemens over mensenrechten en duurzaamheid, vaak leidt tot ontbossing, landroof en uitbuiting. Wij zijn dus sceptisch over de mogelijkheden om via handelsverdragen een eerlijke en schone wereld een stap dichterbij te brengen.
Het is goed om te zien dat de partijen aan de slag willen met een nationale wet Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO). Het is echt tijd om bedrijven hun verantwoordelijkheid te laten nemen voor het beschermen van milieu en mensen. We roepen de partijen op om daarbij in het bijzonder oog te hebben voor vrouwenrechten.
- FEMINISTISCHE ACTIE VOOR KLIMAATRECHTVAARDIGHEID
Het is goed om te zien dat het kabinet internationaal inzet op het ondersteunen van landen bij klimaatmitigatie en adaptatie. Helaas blijft de internationale klimaatfinanciering achter en maakt deze nog steeds onderdeel uit van het ontwikkelingsbudget, in plaats van dat het additioneel is, zoals internationaal is afgesproken. Daarbij missen we de erkenning dat het in de eerste plaats gaat om het beschermen van rechten en het betrekken van de bevolkingen en mensen die nu in de frontlinie van de klimaatcrisis staan; inheemse volken en ook in het bijzonder vrouwen. Klimaatbeleid moet hier aandacht voor hebben om effectief en rechtvaardig te kunnen zijn.
Wij schrikken van de keuze van deze partijen voor kernenergie. Kernenergie is geen duurzame oplossing. Ondanks miljarden subsidies heeft de nucleaire industrie geen manier gevonden om het radio-actieve afval, dat 100.000 jaar lang extreem gevaarlijk blijft, veilig te verwijderen. Nucleaire straling, zelfs in extreem lage niveaus, is slecht voor de gezondheid, met name van vrouwen en kinderen. Ongevallen (Three Mile Island, Tsjernobyl, Fukushima) maken land onbruikbaar en leiden ertoe dat de bevolking moet leven met de angst voor kanker. Ook is het heel onlogisch om belastingbetalers te laten opdraaien voor de hoge kosten van kernenergie, terwijl zonne- en windenergie veel goedkoper zijn.
- FEMINISTISCHE ACTIE VOOR EEN GIFVRIJE SAMENLEVING
Het is goed om te zien dat de coalitiepartijen willen inzetten op duurzame landbouw en natuur, maar we missen concrete steun voor biologische landbouw, het enige écht duurzame model model. Ook zijn we afwachtend over de bepleite intensivering van de omslag naar een geïntegreerde gewasbescherming. Hoewel Nederland sinds 2014 verplicht is deze vorm van landbouw toe te passen, neemt het pesticidengebruik per hectare alleen maar toe.
In het hoofdstuk over preventie en gezondheid zien we veel gemiste kansen. Niets over hormoonverstorende stoffen, niets over het uitbannen van plastic, en keuzes voor maatregelen die de omwonenden van Schiphol moeten beschermen tegen luchtvervuiling ontbreken. Ook in het internationale hoofdstuk is geen aandacht voor milieuvervuiling, terwijl we weten dat door het dumpen van afval, door mijnbouw en industrie miljoenen kinderen wereldwijd opgroeien in een vervuilde omgeving.
Het is mooi dat het akkoord het belang van de Sustainable Development Goals benoemt, maar om dat echt betekenis te geven zouden deze ook stuk voor stuk moeten worden gesteund, niet alleen in het buitenland, maar ook in Nederland. Wij zijn van harte bereid om verder van gedachten te wisselen over hoe klimaatbeleid ongelijkheid kan verkleinen in plaats van vergroten en wat de kracht van een feministisch buitenlandbeleid kan zijn. We wensen de coalitiepartijen veel wijsheid en meer ecofeministisch leiderschap toe.