Environmenstrual Week – Het recht op een gifvrije ongesteldheid

De afgelopen week was het EnvironMenstrual Week, vrij vertaald Menstruatiemilieuweek, een week waarin meer dan twintig Europese organisaties aandacht vragen voor de negatieve effecten van wegwerpmenstruatieproducten op het milieu en onze gezondheid.

De week – van 19 tot 25 oktober – is begonnen als een idee van onze partner Wen Uk, Women Environmental Network.  Al een paar jaar roepen zij, met deze week, beleidsmakers, producenten, winkels maar ook consumenten op om actie te ondernemen en te komen met betaalbare, herbruikbare en plasticvrije en vooral ook gezonde, dus gifvrije, menstruatieproducten voor iedereen.

Gifvrij Ongesteld

Jaarlijks wordt in Europa 590.000 ton afval gegenereerd door wegwerp menstruatieproducten. Eerder dit jaar publiceerden we ons rapport Gifvrij Ongesteld, met een duidelijke boodschap: regulier wegwerpmaandverband en tampons zorgen niet alleen voor een enorme hoeveelheid afval, maar ook voor mogelijke schadelijke effecten op onze gezondheid door het gebruik van schadelijke stoffen tijdens de productie of door de hoeveelheid pesticidenresiduen in het katoen. Gangbaar maandverband bestaat tot wel 90% uit plastic. Inbrenghulzen van tampons zijn zelfs helemaal van plastic. Dit plastic bevat weekmakers en vlamvertragers die hormoonverstorende gezondheidseffecten hebben. Daarnaast zitten er in tampons en maandverband ook geurstoffen en bleekmiddel, chemicaliën die je niet in je lichaam wilt hebben. Inmiddels is ons rapport ook in het Engels verschenen.

Bloody Manifesto

Tijdens EnvironMenstrual Week tekenden meer dan twintig milieuorganisaties een gezamenlijk manifest, het zogeheten Bloody Manifesto. In dit gezamenlijke manifest worden EU-leiders opgeroepen om het gebruik van herbruikbare en milieuvriendelijke menstruatieproducten te stimuleren. Onder andere door deze economisch voordeliger te maken, door voorlichting voor jonge vrouwen te bevorderen en tot een verbod te komen op schadelijke chemicaliën. Daarnaast wordt gevraagd een einde te maken aan menstruatiearmoede, door menstruatieproducten gratis te verstrekken aan iedereen voor wie deze producten te duur zijn.

Zwerfafval

De effecten van menstruatieproducten en verpakkingen op ons milieu zijn duidelijk zichtbaar in de resultaten van het Schone Rivieren-onderzoek  van de Plastic Soup Foundation. Bij een op de vijf metingen langs de Maas en Waal worden ze gevonden. Hiermee staan menstruatieproducten in de top 15 van meest gevonden afvalplastic in de rivieren. Via riooloverstorten komen deze producten direct in ons oppervlaktewater terecht. Het doorspoelen van menstruatieproducten, vochtige doekjes en wattenstaafjes draagt daarmee direct bij aan de plasticsoep!

Menstruatieproducten en inbrenghulzen staan ook in de top meest gevonden wegwerpplastics op de Europese stranden. Vanaf juli 2021 moet op de verpakking van alle menstruatieproducten die in Europa verkocht worden duidelijk worden vermeld of het plastic bevat en wat de milieugevolgen zijn wanneer je je er op onjuiste wijze van ontdoet, bijvoorbeeld door ze door de wc te spoelen.

Alternatieven

Plasticvrije tampons, menstruatiecups en menstruatiebroekjes zijn milieuvriendelijke alternatieven. Hoewel deze producten steeds vaker te koop zijn, worden ze maar door een klein deel van de mensen gebruikt. De prijsverschillen zijn nu eenmaal te groot en de markt wordt nog steeds gedomineerd door een paar grote spelers van plastic-houdende goedkope menstruatieproducten. Wij vinden dat plasticvrije menstruatieproducten simpelweg de norm moeten worden en mensen altijd de keuze moeten kunnen hebben voor veilige en milieuvriendelijke alternatieven!

Samen met Plastic Soup Foundation, Recycling Netwerk Benelux, stichting De Bovengrondse verstuurden we daarom een open brief naar onder andere Kruidvat, Dirk, OB en Essity NL