De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen
We worden dagelijks blootgesteld aan hormoonverstorende stoffen: zowel binnen als buiten, thuis, op kantoor, op school of in kinderdagverblijven, via lucht, stof, voedsel en water of via onze huid. EDC’s, zoals hormoonverstorende stoffen ook worden genoemd, kunnen worden doorgegeven van de zwangere vrouw naar de ontwikkelende foetus of het kind via de placenta en moedermelk.
EDC’s zijn te vinden in veel producten die we dagelijks gebruiken, van persoonlijke verzorgingsproducten tot schoonmaakmiddelen en niet te vergeten de plastic voedselverpakkingen. Sommige bestrijdingsmiddelen, die voor agrarische doeleinden of thuis worden gebruikt, hebben ook hormoonverstorende eigenschappen. Maar nog steeds bestaat er geen goed wetgeving waarin het gebruik van deze stoffen voor levensmiddelenverpakkingen, cosmetica of speelgoed, is gereguleerd. Ook is er een groot gebrek aan kennis.
Hormoonverstorende stoffen en de gezondheid van vrouwen
Het Freia Project, een door de EU gefinancierd onderzoeksproject, heeft daarom een factsheet ” Hormoonverstorende chemicalien en gezondheid van vrouwen” ontwikkeld waarin beschreven staat wat er op dit moment bekend is over EDC’s in relatie tot de reproductieve gezondheid van vrouwen. Freia werkt samen met de Internationale Federatie van Gynaecologie en Verloskunde (FIGO) en de Internationale Federatie van Vruchtbaarheidsverenigingen (IFFS) met als doel te komen tot nieuwe inzichten, testmethoden te verbeteren en de gezondheid van de vrouw te beschermen.
Volgens het Freia Project zijn de zorgen over reproductieve gezondheidseffecten ontstaan doordat wetenschappelijke studies het verband aantonen tussen de blootstelling aan hormoonverstorende chemicaliën (EDCs) in de baarmoeder en afname van spermakwaliteit, het vaker voorkomen van niet ingedaalde testes bij geboorte, zaadbalkanker en misvorming van de urinewegen bij jongens en mannen. Gebleken is dus dat de zorgen over reproductieve gezondheidseffecten niet alleen de vrouwen raken, maar ook de mannen (en dieren).
Hoewel het Freia Project aanwijzingen heeft uit dierstudies, zijn de precieze effecten van EDCs op de ontwikkeling van de eierstokken, de vroege borstontwikkeling bij meisjes en de gezondheidseffecten op mannen nog niet helemaal duidelijk. Wel is ontdekt dat na tientallen jaren van klinisch gebruik van DES (is een chemische stof die dezelfde werking heeft als het vrouwelijk hormoon oestrogeen) kanker veroorzaakt aan vrouwelijke voortplantingsorganen, verminderde vruchtbaarheid, endometriose en vroege menopauze veroorzaakt bij de dochters van vrouwen die deze medicijnen gebruikten tijdens de zwangerschap. Onderzoek naar alle andere giftige chemicaliën waarmee wij nog steeds in aanraking komen, is dus hard nodig!
Ook is het volgens Freia in deze tijd heel belangrijk om jongeren op te leiden met kennis van de mogelijke gezondheidsrisico’s door blootstelling aan chemische stoffen en de positieve effecten van levensstijl op de gezondheid. De jongeren van vandaag zijn onze toekomstige politici, professionals in de gezondheidszorg, wetenschappers, chemische producenten en worden misschien zelf ook ouders. Alleen door de huidige generatie te betrekken in het debat over gezondheid, milieu en leefomgeving, kunnen we zorgen voor een gezonde en duurzame samenleving in de toekomst.
Wat zijn hormoonverstorende stoffen?
EDC’s zijn stoffen die de werking van hormonen imiteren of die de werking ervan juist blokkeren. Ze verstoren het hormoonsysteem en veroorzaken mogelijk schadelijke effecten op het zenuwstelsel en het immuunsysteem. In Europa zijn de ziektekosten door blootstelling aan hormoonverstorende chemicaliën (EDCs) naar schatting elk jaar minstens 163 miljard euro. Dit is elk jaar ongeveer 325 euro voor iedere Europese burger.