Ecofeminist power staat voor de kracht van feministen die zich inzetten voor een beter milieu en klimaat voor iedereen, voor rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en een gezonde leefomgeving. Want milieurechtvaardigheid en klimaatrechtvaardigheid bestaan niet zonder genderrechtvaardigheid.

Wij bouwen al 25 jaar aan een ecofeministische beweging; een kwart eeuw feministische strijd voor een gezonde leefomgeving en voor een wereld waarin klimaatverandering een halt wordt toegeroepen. Het begon met door vrouwen geleide projecten in ecologische rampgebieden in de voormalige Sovjetunie, zoals het door katoenteelt vervuilde Aralmeer en de door een radioactieve explosie getroffen regio Mayak in de Oeral.

Inmiddels is WECF een wereldwijd netwerk van grassroots vrouwen- en milieuorganisaties die samen strijden voor een schoon leefmilieu. En dat werk is helaas nog hard nodig. Vrouwen* dragen overal ter wereld vaak de zwaarste lasten van armoede, milieuvervuiling en klimaatverandering.

De komende maanden zullen we deze pagina regelmatig updaten met nieuwe verhalen en projecten die #EcofeministPower uitdragen.

Wat kan ik doen?
Doneer voor Ecofeminist Power

Ecofeminisme

Voor ons betekent ecofeminisme: met een intersectionele, feministische benadering werken aan oplossingen voor klimaat- en milieuproblemen. We strijden tegen structurele machtsongelijkheden die een bedreiging vormen voor een gezonde leefomgeving waaronder de uitwassen van het kapitalisme, uitbuiting en landonteigening, militarisme, gender-gerelateerd geweld, en (neo-)kolonialisme. We strijden voor gelijkheid, inclusiviteit, en het versterken van de stem van vrouwen* in al hun diversiteit. Want alleen als de rechten van iedereen worden gerespecteerd kan ontwikkeling echt duurzaam een eerlijk zijn.

  • Bij WECF gebruiken we vrouwen* als we spreken over vrouwen in al hun diversiteit. Met het gebruik van vrouwen* willen we de uiteenlopende ervaringen en identiteiten van vrouwen* erkennen, ongeacht gender, sekse, partnerkeuze, klasse, opleiding, ras, afkomst of religie.

Klimaatverandering is ook een feministische zaak: vrouwen* gaan voorop in de strijd tegen klimaatverandering en zetten zich wereldwijd in voor een gezonde planeet. Maar, vrouwen* en meisjes worden tegelijkertijd ook onevenredig hard getroffen door milieuvervuiling en klimaatverandering en hebben niet overal dezelfde kansen op duurzaam en menswaardig werk.

Met name vrouwen in het mondiale Zuiden worden harder getroffen door klimaatverandering en vervuiling. Vaak zijn zij diegenen die op het land of thuis werken en bij droogte, overstroming of andere natuurrampen als eerste slachtoffer zijn. Tegelijkertijd hebben deze vrouwen* de sleutel tot verandering in handen, als producent en gebruiker van voedsel, energie en water.

Het probleem is dat door traditionele rollenpatronen en ongelijkheid tussen mannen en vrouwen* het potentieel van de wereldbevolking om een gezonde leefomgeving te realiseren onvoldoende wordt benut.

Terwijl om en nabij de helft van de wereldbevolking vrouw is, zien we dat bij besluitvorming over duurzame ontwikkeling vooral mannen aan tafel zitten. Terwijl vrouwen in hun eigen omgeving briljante, duurzame en betaalbare oplossingen verzinnen voor klimaatproblemen ligt de focus van klimaatfinanciering vaak op grote infrastructurele projecten.  En terwijl we weten dat bepaalde giftige stoffen extra gevaarlijk zijn voor vrouwen* en kleine kinderen wordt te weinig met deze kennis gedaan.

Het is daarom voor ons essentieel dat de gezondheid, belangen, rechten en het welzijn van vrouwen* wereldwijd centraal staan bij het formuleren van milieubeleid- en klimaatbeleid.

De grondleggers van de ecofeministische beweging stelden al dat de onderdrukking van gemarginaliseerde groepen, zoals vrouwen en mensen van kleur, verbonden is met de onderdrukking en uitbuiting van de natuur. Het moderne ecofeminisme bouwt verder op dit idee en is een sociale theorie die een belangrijk perspectief voor verandering biedt voor de problemen van tegenwoordig. Daarom willen we ecofeminisme reclaimen, herwaarderen en doen opleven. Want ecofeminisme is ons antwoord op de klimaatcrisis en op sociale ongelijkheid, en alleen als het inclusief en intersectioneel is.

Er is veel gebeurd sinds de opkomst van de ecofeministische beweging in de jaren 70, met grondleggers als Françoise d’Eaubonne. In de jaren 90, herdefinieerden pioniers als Vandana Shiva en Maria Mies de term ecofeminisme. Het ecofeminisme van vandaag heeft zich gelukkig gedistantieerd van vroegere interpretaties uitgingen van een speciale relatie tussen vrouw en natuur en een essentialistische benadering van gender. Een essentialistische benadering van gender betekent dat je gelooft dat gender gelijk staat aan biologisch geslacht. Dat doet geen recht aan de ervaringen van LBTI-vrouwen* en non-binaire personen die een onmisbaar onderdeel van de feministische beweging vormen.

Wij vinden dat het reduceren van ecofeminisme tot een ’speciale’ verhouding tussen vrouwen en de natuur niet alleen onwaar is, maar vooral rust  op schadelijke interpretaties van gender waarin geen ruimte is voor de diversiteit van gender die wij onderschrijven. Daarnaast bevestigt het ongewenste en gedateerde stereotypes over mannen en vrouwen waar we juist vanaf moeten. Wij vinden gelukkig ook steeds meer ecofeministische mannen aan onze zijde. Ecofeminisme staat voor de kracht van duurzame verandering en een gezonde, eerlijke wereld voor iedereen.  Een wereld waarin niemand achterblijft of uitgesloten wordt.

Nadezjda Koetepova – Activist en Jurist

“6 juli 2015 in de ochtend was mijn laatste rechtszitting in Tsjeljabinsk. Na afloop rende ik weg zonder terug te kijken. Met mijn kinderen en een paar tassen.  Met 10 euro in mijn portemonnee. Met toestemming om naar het buitenland te gaan voordat ik gearresteerd zou worden als ‘buitenlands agent”. De volgende dag om 7 uur werd ik wakker als dakloos politieke vluchteling in een vreemd land met een onbekende taal, zoals duizenden Russen die mij de vorige eeuw waren voorgegaan. Vijf jaar gedwongen emigratie is geen toerisme. Het is een dagelijkse strijd om het leven. Het gaat niet vanzelf. Je moet volledig opnieuw beginnen. Ik heb de afgelopen vijf jaar positief leren denken.  Niet alleen Moskou gelooft niet in tranen, ook Parijs niet.

Nadezjda Koetepova, een van WECF’s grondlegsters, advocate en milieu-activiste. Ze was de hoofdpersoon in de documentaire over haar leven, City 40, die drie jaar geleden draaide tijdens het Movies that Matter Film Festival in Den Haag. Stad nummer 40 was een geheime kernwapenstad in de Oeral die officieel niet bestond: de stad was niet te vinden op landkaarten en de bewoners bestonden officieel niet. Duizenden mensen leefden achter hekken met bewakers, op zwaar vervuilde grond. Voor deze documentaire werden cameramensen en apparatuur de stad in gesmokkeld om in het geheim te filmen. Advocaat en activiste Nadezdha Kutepova zette zich voor hen in. Niet zonder gevolgen: vanwege intimidaties en bedreigingen zag zij zich genoodzaakt Rusland te ontvluchten. Deze week vijf jaar geleden belandde veilig in Frankrijk. Mede dankzij hulp van de vrouw die ze haar godmother noemt, WECF-oprichtster Marie Kranendonk.

Jeanette Sequeira – Gender Program Coordinator at Global Forest Coalition & Activist at Fossil Free Feminists

Global Forest Coalition is an international coalition of over 100 organisations, grassroots, indigenous peoples, women’s rights, focusing on socially-just forest policies, where I mostly focus on advocating for incorporating women’s rights in forest conservation. An ecofeminist approach in my work is critical. 

Ecofeminism helps me understand what the structural barriers are that people are facing, from patriarchal norms to extractive activities and how these are connected. So for me, ecofeminism means striving for equal rights, for justice, environmental and gender justice. 

For our women’s rights advocacy, we look at the gender-differentiated impacts of deforestation and how women’s rights are affected. Such as with extractives companies that are responsible for land grabbing and how this relates to e.g. gender-based violence. It’s also crucial for the environment and climate that we have womxn in leadership and strive for gender equality. 

So an example of incredible collective action from Colombia are self-managed and self-organised women’s collectives that manage land communally and produce food. In that way, they address issues of food insecurity, biodiversity loss and commercial monocultures. They come up with solutions such as agroforestry initiatives and exchanges of seeds and skills, and use of traditional knowledge. Another example from Kenya are Indigenous women’s groups that organise skill shares amongst each other on influencing local county development agendas; they want community land rights that benefit indigenous peoples and women. It’s so inspiring to see what our members are doing. 

 I think an ecofeminist approach calls for the women’s rights movement embracing the environmental movement and then vice versa so making sure we integrate women’s rights and gender justice in environmental movements and policy.

An ecofeminist future, is, to me, more collective action, a different economic system and the question of how can we move to a better balance of power in decision making. Ensuring more women’s voices at every level, from municipal to the UN and that ultimately our democratic and economic systems are based on peoples needs and not the pursuit of profit.  

My own ecofeminist power is organizing and convening at the international level and amplifying community-based solutions. I want to contribute to as much of an inclusive and intersectional feminist movement as possible and we need all voices, those working on LBGTQI+ rights or in anti-racism, to be heard across our movements.